Την Τετάρτη, 11 Σεπτεμβρίου, χτυπά το πρώτο κουδούνι της νέας σχολικής χρονιάς για τους μαθητές, με 11 αλλαγές σε όλες τις βαθμίδες της σχολικής εκπαίδευσης, όπως έχει ανακοινωθεί από την κυβέρνηση. Συγκεκριμένα, η νέα σχολική χρονιά χαρακτηρίζεται από αρκετές αλλαγές, οι οποίες μεταξύ άλλων σχετίζονται με τις απουσίες των μαθητών, τις αποβολές και τη χρήση των κινητών τηλεφώνων.
Όπως επισημάνθηκε στο πλαίσιο πρόσφατης σύσκεψης υπό τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, για το σχολικό έτος 2024-2025 έχουν γίνει ακόμα 10.000 διορισμοί μόνιμων εκπαιδευτικών όλων των ειδικοτήτων, με αποτέλεσμα από το 2019 έως σήμερα το διδακτικό προσωπικό των δημόσιων σχολείων να έχει ενισχυθεί με περισσότερους από 37.500 δασκάλους και καθηγητές.
Έγινε παράλληλα επισκόπηση των νέων μέσων διδασκαλίας που εγκαινιάζονται φέτος. Οι πιλοτικές ζωντανές παραδόσεις του δωρεάν ψηφιακού φροντιστηρίου θα αρχίσουν στις 16 Σεπτεμβρίου για τα πανελλαδικά εξεταζόμενα μαθήματα, ενώ έχει ήδη τεθεί σε λειτουργία το σκέλος των ασύγχρονων ενισχυτικών παραδόσεων για όλους τους μαθητές, σε πρώτη φάση για τα μαθήματα της νεοελληνικής γλώσσας και των μαθηματικών στις τρεις τάξεις του Γυμνασίου. Μέχρι το τέλος του 2025 θα έχουν αναρτηθεί 2.500 εύληπτα, συνοπτικά βίντεο για 47 μαθήματα που διδάσκονται από την Ε’ Δημοτικού έως και τη Β’ Λυκείου, συν υλικό για την ιστορία και τα μαθηματικά της Γ’ Λυκείου.
Επιπλέον, το νέο σχολικό έτος θα ενεργοποιηθούν για πρώτη φορά οι αυτόνομες τάξεις για απομακρυσμένες περιοχές, αρχής γενομένης από τη Γαύδο, όπου τρεις εκπαιδευτικοί θα διδάσκουν διά ζώσης τα κύρια μαθήματα, ενώ οι υπόλοιπες παραδόσεις θα γίνονται live μέσω τηλεδιάσκεψης.
Σε ό,τι αφορά την αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών στο μάθημα, τονίστηκε πως η εγκατάσταση των διαδραστικών ψηφιακών πινάκων για τις ανάγκες όλων των τάξεων από την Ε’ Δημοτικού έως τη Γ’ Λυκείου έχει πλέον ολοκληρωθεί σε ποσοστό 78,6%, με 28.504 συσκευές να βρίσκονται ήδη σε σχολικές αίθουσες.
Στο επίπεδο της επαφής με τους γονείς και της καταπολέμησης του σχολικού εκφοβισμού, κατά τη διάρκεια της σύσκεψης σημειώθηκε ότι στην πλατφόρμα stop-bullying.gov.gr έχουν δημιουργηθεί πλέον 1.433 προφίλ και έχουν υποβληθεί περισσότερες από 300 αναφορές.
Παράλληλα, μέσω της εφαρμογής e-Parents, γονείς και κηδεμόνες ενημερώνονται για τη βαθμολογία των παιδιών και για ανακοινώσεις που εκδίδει η σχολική μονάδα, ενώ πολύ σύντομα θα ενεργοποιηθεί η πρόσθετη δυνατότητα ενημέρωσής τους για τις απουσίες, την ύλη και τον προγραμματισμό συναντήσεων με τους εκπαιδευτικούς.
Ιδιαίτερη αναφορά έγινε στον νέο κανονισμό λειτουργίας των σχολείων, που περιλαμβάνει το νέο πλαίσιο συνεπειών. Μεταξύ άλλων, η Ελλάδα προστίθεται στον κατάλογο των ευρωπαϊκών χωρών που παίρνουν μέτρα κατά της χρήσης κινητών τηλεφώνων στο σχολείο, απαγορεύοντας την εμφανή κατοχή και χρήση κινητών, προβλέποντας αυξημένες ποινές σε περιπτώσεις που μαθητής καταγράφει συμμαθητές ή καθηγητές του χωρίς συναίνεση.
Η όγδοη αλλαγή αφορά στον εμπλουτισμό του προγράμματος σπουδών με Δράσεις Ενεργού Πολίτη, οι οποίες συνδέονται με τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης που έχει θέσει ο ΟΗΕ. Σκοπός είναι οι μαθητές και οι μαθήτριες να εκπαιδευτούν στο ευ ζην, στη φροντίδα του περιβάλλοντος, στην κοινωνική ευθύνη και τη δημιουργική σκέψη.
Επίσης, από τη νέα σχολική χρονιά αναμορφώνεται το μάθημα της πληροφορικής στο Γυμνάσιο, με επικαιροποίηση του περιεχομένου των βιβλίων και τον σχεδιασμό νέου πιστοποιητικού πληροφορικής, το οποίο διαρθρώνεται σε τέσσερις άξονες: βασικές αρχές computing, χειρισμός και ανάλυση δεδομένων, διαδίκτυο και δίκτυα, ηθικές/κοινωνικές πτυχές.
Ταυτόχρονα, στην Α’ Λυκείου εισάγεται διαδικτυακά ο σχολικός επαγγελματικός προσανατολισμός, προκειμένου να υποστηριχθούν οι μαθητές να ανακαλύψουν τα ταλέντα τους και τις κλίσεις τους.
Βαρύτητα δίνεται επίσης στην ενίσχυση της φιλαναγνωσίας. Σε όλες τις τάξεις, από το νηπιαγωγείο έως την Γ’ Λυκείου, εισάγεται η ανάγνωση, με εργασίες και δραστηριότητες, ολόκληρων λογοτεχνικών έργων από κορυφαίους έλληνες και ξένους συγγραφείς, αντί των αποσπασματικών κειμένων που γινόταν έως πέρυσι. Στόχος είναι να ενθαρρυνθούν και να υποστηριχθούν οι μαθητές να αγαπήσουν το βιβλίο και να αναπτύξουν την κριτική σκέψη. Προς τον σκοπό αυτόν προωθείται και το πολλαπλό βιβλίο, το οποίο οι μαθητές θα έχουν στη διάθεσή τους από τον Απρίλιο του 2025, αρχικά σε ψηφιακή μορφή.
Αναλυτικά οι 11 αλλαγές στα σχολεία
Μαθητές νηπιαγωγείου
Σε αναλυτική του ενημέρωση, το υπουργείο Παιδείας σημειώνει πως το πρώτο κουδούνι της νέας διδακτικής χρονιάς θα χτυπήσει στις 11 Σεπτεμβρίου και μαζί του θα φέρει 11 μεγάλες αλλαγές σε όλες τις βαθμίδες της σχολικής εκπαίδευσης.
Αριθμός ρεκόρ σε διορισμούς νέων εκπαιδευτικών
Δέκα χιλιάδες διορισμοί εκπαιδευτικών όλων των ειδικοτήτων, θα ενισχύσουν αποφασιστικά το δημόσιο σύστημα εκπαίδευσης από την πρώτη ημέρα της λειτουργίας των σχολείων. Οι διορισμοί μόνιμου διδακτικού προσωπικού τη φετινή χρονιά είναι σχεδόν ισάριθμοι με όσους έγιναν αθροιστικά το 2022 (8.254) και το 2023 (3.693). Αυτό, αλλάζει την αναλογία μεταξύ μόνιμων εκπαιδευτικών και αναπληρωτών, δείχνει τη στρατηγική βούληση της κυβέρνησης να επενδύσει στο ανθρώπινο δυναμικό και επιτρέπει στους ίδιους τους εκπαιδευτικούς, τη ραχοκοκαλιά της σχολικής κοινότητας, να ασκήσουν το λειτούργημά τους σε ένα περιβάλλον ασφάλειας. Στόχος του υπουργείου Παιδείας είναι να συνεχιστούν οι μόνιμοι διορισμοί εκπαιδευτικών με την ίδια ένταση και τα επόμενα χρόνια.
Μεγάλη έμφαση δίνεται και στους διορισμούς που αφορούν στην ειδική αγωγή και στην παράλληλη στήριξη. Το διδακτικό έτος 2024-2025 τετραπλασιάζονται (σε σχέση με το 2023) στην ειδική αγωγή οι διορισμοί στις ειδικότητες πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ενώ οκταπλάσιες είναι οι θέσεις Ειδικού Εκπαιδευτικού και Ειδικού Βοηθητικού Προσωπικού σε όλες τις ειδικότητες, δεδομένου ότι την προηγούμενη χρονιά οι διορισμοί αφορούσαν αποκλειστικά ψυχολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς. Επιπλέον, με την υπό υλοποίηση στρατηγική του υπουργείου Παιδείας, με την εκκίνηση της σχολικής χρονιάς θα έχουν καλυφθεί σχεδόν στο σύνολό τους οι ανάγκες παράλληλης στήριξης για τις μαθήτριες και τους μαθητές των τάξεων νηπιαγωγείου, Α’ και Β’ δημοτικού.
Ψηφιακό φροντιστήριο
Η μεγάλη καινοτομία της φετινής σχολικής χρονιάς θα κάνει πρεμιέρα, πιλοτικά, στις 16 Σεπτεμβρίου και θα αφορά χιλιάδες μαθητές σε όλη τη χώρα. Κάθε υποψήφιος εισαγωγής στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, μέσω των πανελλαδικών εξετάσεων, θα έχει τη δυνατότητα να παρακολουθεί ζωντανά απογευματινές παραδόσεις για το σύνολο της ύλης στα εξεταζόμενα μαθήματα, συμπεριλαμβανομένων των ειδικών μαθημάτων, όπως γραμμικό και αρχιτεκτονικό σχέδιο, γερμανικά και γαλλικά.
Οι μαθητές και οι μαθήτριες θα έχουν τη δυνατότητα διαδραστικής συμμετοχής και εξατομικευμένης υποστήριξης από τους 98 εκπαιδευτικούς που έχουν αναλάβει την ενισχυτική διδασκαλία στα 45 μαθήματα που εξετάζονται πανελλαδικά τον Ιούνιο στα γενικά και στα επαγγελματικά λύκεια. Επίσης, η διδασκαλία θα αφορά και 10 μαθήματα Ειδικής Αγωγής για τα Ενιαία Ειδικά Επαγγελματικά Γυμνάσια και Λύκεια.
Ακόμη, το Ψηφιακό Φροντιστήριο δίνει τη δυνατότητα σε όλους τους μαθητές να παρακολουθούν το σύνολο της διδακτέας ύλης σε ηλεκτρονική μορφή. Ήδη, είναι διαθέσιμο το υλικό από τα μαθήματα Νεοελληνικής Γλώσσας και Μαθηματικών για όλες τις τάξεις του Γυμνασίου ενώ μέχρι το τέλος του 2025 θα έχουν αναρτηθεί 2.500 εύληπτα και ψηφιοποιημένα βίντεο για 49 συνολικά μαθήματα από την Ε’ Δημοτικού έως και την Γ’ Λυκείου.
Αυτόνομες τάξεις
Η Γαύδος (2024) και οι Αρκιοί (2025) γίνονται οι δυο πρώτες απομακρυσμένες περιοχές που αποκτούν σχολεία με φυσική παρουσία τριών εκπαιδευτικών, βασικών ειδικοτήτων, σε συνδυασμό με σύγχρονη εξ αποστάσεως εκπαίδευση για όλα τα υπόλοιπα μαθήματα. Με αυτόν τον τρόπο οι μαθητές, παραμένοντας στον τόπο διαμονής τους, αποκτούν πρόσβαση στην εκπαίδευση. Την ίδια ώρα, μέσω του ψηφιακού φροντιστηρίου, μπορούν να υποστηριχθούν και με ενισχυτική διδασκαλία.
Διαδραστικά συστήματα μάθησης
Από τους 36.264 διαδραστικούς πίνακες που θα εγκατασταθούν έως τις 31 Δεκεμβρίου 2024 σε όλες τις τάξεις από την Ε’ Δημοτικού έως και την Γ’ Λυκείου, οι 28.504 βρίσκονται ήδη στις σχολικές αίθουσες. Το ποσοστό ολοκλήρωσης του προγράμματος είναι 78.6%. Οι εκπαιδευτικοί αποκτούν νέα, διαδραστικά, συστήματα μάθησης . Οι μαθητές διευρύνουν τους ορίζοντές τους μέσα από ντοκιμαντέρ, βίντεο και προσομοιώσεις ενώ στη διάθεση της εκπαιδευτικής κοινότητας θα είναι πλέον και το αρχειακό υλικό άλλων φορέων, αναμεσά τους η ΕΡΤ, κορυφαία ιδρύματα και μουσεία.
Με πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης Νηπιαγωγεία, Δημοτικά και Γυμνάσια εξοπλίζονται με 177.112 νέα ρομποτικά συστήματα (Κιτ Ρομποτικής). Μέχρι σήμερα έχουν παραδοθεί 100.281, με ποσοστό ολοκλήρωσης 56,62%.
Εφαρμογή E-PARENTS
To νέο ψηφιακό εργαλείο για γονείς και κηδεμόνες, τους ενημερώνει ήδη για τις βαθμολογίες των μαθητών και των μαθητριών όπως και για ανακοινώσεις και ειδοποιήσεις της σχολικής μονάδας. Μέσα στη χρονιά, η εφαρμογή θα διευρύνει τις δυνατότητές της με ενημέρωση για τις απουσίες των μαθητών, για την πρόοδο της διδαχθείσας ύλης αλλά και για τον προγραμματισμό των συναντήσεων μεταξύ γονέων και εκπαιδευτικών.
Πλατφόρμα STOP-BULLYING.GOV.GR
H πλατφόρμα ενάντια στην ενδοσχολική βία και τον εκφοβισμό που έκανε πρεμιέρα στα τέλη της προηγούμενης σχολικής χρονιάς έχει αποδείξει ήδη τη χρησιμότητα της. Μέχρι σήμερα έχουν δημιουργήσει προφίλ χρήστη 1.243 γονείς/κηδεμόνες και 185 μαθητές, ενώ έχουν ήδη υποβληθεί 285 και 43 αναφορές, αντίστοιχα. Τα ίδια τα σχολεία διαχειρίστηκαν την πλειονότητα των περιστατικών ενώ η τετραμελής ομάδα δράσης των Διευθύνσεων Εκπαίδευσης παρενέβη σε 17 περιπτώσεις.
Οι εκπαιδευτικοί από την αρχή της φετινής χρονιάς έχουν πλέον όλα τα εργαλεία στα χέρια τους για την αντιμετώπιση του φαινομένου ενώ οι επιμορφώσεις δασκάλων, καθηγητών και των στελεχών εκπαίδευσης βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη.
Νέος κανονισμός λειτουργείας σχολείων
Η Ελλάδα προστίθεται στη λίστα των ευρωπαϊκών χωρών που προχωρούν στην απαγόρευση της χρήσης κινητού τηλεφώνου στα σχολεία. Το μέτρο έχουν εφαρμόσει καθολικά η Πορτογαλία και η Ισπανία, με παραλλαγές εφαρμόζεται στη Γαλλία και τη Φινλανδία ενώ κοντά στη νομοθέτησή του βρίσκονται η Κύπρος και η Σουηδία.
Στη χώρα μας, με την εξαίρεση για λόγους υγείας, θα απαγορευτεί η εμφανής κατοχή και χρήση του κινητού καθ΄ όλη τη διάρκεια της εκπαιδευτικής διαδικασίας ενώ η μη συμμόρφωση των μαθητών και μαθητριών θα επιφέρει την επιβολή του μέτρου της μονοήμερης αποβολής. Σε περίπτωση που ένας μαθητής ή μία μαθήτρια βιντεοσκοπεί /φωτογραφίζει/ μαγνητοφωνεί καθηγητές ή συμμαθητές του, χωρίς συναίνεση ή συγκατάθεση, η ποινή του θα είναι τριήμερη αποβολή ενώ με συγκατάθεση / συναίνεση θα αποβάλλεται για 1 έως 3 ημέρες. Αν η φωτογράφιση/βιντεοσκόπηση αφορά προσωπικά δεδομένα τρίτων προσώπων, τότε ο Σύλλογος Διδασκόντων υποχρεούται να εφαρμόσει το παιδαγωγικό μέτρο της αλλαγής σχολικού περιβάλλοντος.
-Ο νέος κανονισμός λειτουργίας των σχολείων προβλέπει αυστηροποίηση των παιδαγωγικών και πειθαρχικών μέτρων. Ενδεικτικά, ο διευθυντής του σχολείου μπορεί να αποφασίσει έως και τριήμερη αποβολή, από μία ημέρα που ίσχυε έως σήμερα. Επίσης, ο Σύλλογος Διδασκόντων μπορεί να αποφασίσει έως πενθήμερη αποβολή από τρεις ημέρες που είχε έως τώρα τη δυνατότητα, ενώ στην ευχέρειά του είναι και η αλλαγή τμήματος ή σχολικού περιβάλλοντος, καθώς και ο αποκλεισμός από δράσεις, πολιτιστικές ή αθλητικές εκδηλώσεις, εκπαιδευτικές εκδρομές και μετακινήσεις.
-Ταυτόχρονα, αλλάζει και το πλαίσιο των απουσιών. Επαρκής χαρακτηρίζεται η φοίτηση όταν οι απουσίες, κατά τη διάρκεια της διδακτικής χρονιάς, δεν ξεπερνούν τις 50 ή όταν δεν ξεπερνούν τις 114 από τις οποίες, οι άνω των 50 είναι δικαιολογημένες. Η καθυστερημένη προσέλευση στην αίθουσα θεωρείται απουσία.
-Σε περιπτώσεις φθοράς/καταστροφής, μερικής ή ολικής, σχολικών κτιρίων, χώρων και υλικοτεχνικής υποδομής που αποδίδονται σε συγκεκριμένο μαθητή/μαθήτρια, η δαπάνη αποκατάστασης βαραίνει τον ίδιο (αν είναι ενήλικος) ή τους γονείς και κηδεμόνες του. Αφού πρώτα καθοριστεί το ποσό της δαπάνης αποκατάστασης οι γονείς / κηδεμόνες οφείλουν να καλύψουν το κόστος. Αν δεν συναινέσουν, η δαπάνη βεβαιώνεται και ακολουθεί η διαδικασία είσπραξής της.
Δράσεις ενεργού πολίτη
Η Ελλάδα είναι η πρώτη χώρα που εναρμονίζει το πρόγραμμα σπουδών της με τους 17 στόχους της βιώσιμης ανάπτυξης του ΟΗΕ. Σκοπός είναι οι μαθητές και οι μαθήτριες να εκπαιδευτούν στο ευ ζην, στη φροντίδα του περιβάλλοντος, στην κοινωνική ευθύνη και τη δημιουργική σκέψη. Μέσω των εργαστηρίων δεξιοτήτων, τα προγράμματα σπουδών εμπλουτίζονται με δράσεις για την αντιμετώπιση της ενδοσχολικής βίας και του εκφοβισμού, της προστασίας του περιβάλλοντος, της κοινωνικής ευθύνης και της βοήθειας στους συμπολίτες μας, ενώ δίνεται έμφαση σε σχολικές ημέρες αφιερωμένες στη ζωοφιλία, τον αθλητισμό, την ψυχική υγεία και άλλα.
Σχολικός επαγγελματικός προσανατολισμός
Μέχρι το τέλος της σχολικής χρονιάς όλοι οι μαθητές και οι μαθήτριες της Α’ λυκείου θα έχουν τη δυνατότητα να ανακαλύψουν τις κλίσεις και τα ταλέντα τους. Οι μαθητές θα μπαίνουν με ένα προσωπικό κωδικό σε ηλεκτρονική εφαρμογή, όπου θα επιλέγουν εταιρεία επαγγελματικού προσανατολισμού από μητρώο πιστοποιημένων εταιρειών από τον ΕΟΠΠΕΠ. Η υπηρεσία περιλαμβάνει τη συμπλήρωση τυποποιημένου ερωτηματολογίου επαγγελματικού προσανατολισμού σε ψηφιακή μορφή και ατομική συνεδρία με εξιδεικευμένο σύμβουλο επαγγελματικού προσανατολισμού.
Πιστοποιητικό Πληροφορικής
Αναμορφώνεται το μάθημα της πληροφορικής στο γυμνάσιο, με επικαιροποίηση του περιεχομένου των σχολικών βιβλίων και με τον σχεδιασμό νέου πιστοποιητικού που βασίζεται σε τέσσερις άξονες: Βασικές αρχές computing, χειρισμό και ανάλυση δεδομένων, διαδίκτυο και δίκτυα, ηθικές/κοινωνικές πτυχές. Τα νέα βιβλία πληροφορικής και για τις τρεις τάξεις του γυμνασίου θα είναι διαθέσιμα από φέτος σε ψηφιακή μορφή και σε έγχαρτη από το 2025-2026.
Λογοτεχνία
Το νέο, ανοιχτό, σχολείο περιλαμβάνει σειρά αλλαγών που στοχεύουν στη διεύρυνση των οριζόντων των μαθητών, στην κατανόηση των κειμένων και στην απομάκρυνση από την αποστήθιση, μέσω της ενίσχυσης της φιλαναγνωσίας.
Από τη φετινή διδακτική χρονιά εισάγεται η ανάγνωση ολόκληρων λογοτεχνικών έργων, αντί αποσπασματικών κειμένων όπως συνέβαινε έως σήμερα. Σε όλες τις τάξεις, από το νηπιαγωγείο έως και τη Γ’ λυκείου, θα διανεμηθούν από ένα έως τρία βιβλία (ανάλογα την τάξη), πάνω στα οποία οι μαθητές θα κάνουν εργασίες και συγκεκριμένες δραστηριότητες. Κορυφαίοι έλληνες και ξένοι συγγραφείς θα βοηθήσουν τα παιδιά να αγαπήσουν το βιβλίο και να αναπτύξουν την κριτική τους ικανότητα και σκέψη. Οι εκπαιδευτικοί θα μυηθούν, μέσω ειδικής επιμόρφωσης, για τον τρόπο λειτουργίας της τάξης, ενώ οι μαθητές θα λάβουν τα βιβλία τους μέσω της αποστολής σχολικών βιβλίων.
Στην ίδια κατεύθυνση, θα λειτουργήσει και το πολλαπλό βιβλίο, το οποίο θα είναι διαθέσιμο σε ψηφιακή μορφή από τον Απρίλιο του 2025, ενώ σε έντυπη από τον Σεπτέμβριο του 2026. Μέσω αυτού, εκπαιδευτικοί και μαθητές θα έχουν στη διάθεσή τους πολλαπλές πηγές μάθησης. Για το πολλαπλό βιβλίο εργάζονται 60 συγγραφικές ομάδες για 187 διδακτικά πακέτα πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Τις 636 προτάσεις αξιολόγησαν 2.593 εν ενεργεία εκπαιδευτικοί, μέλη ΔΕΠ και άλλοι επιστήμονες, οι οποίοι ενέκριναν 590 από αυτές.
