Διεθνής ομάδα ερευνητών ανακάλυψε για πρώτη φορά ότι τα νανοπλαστικά (πλαστικά σωματίδια με διάμετρο μικρότερη του 1 μm – κοινώς 0,001 χιλιοστομέτρων) τα οποία «φωλιάζουν» μέσα στο σώμα μας επηρεάζουν την αποτελεσματικότητα των αντιβιοτικών! Σύμφωνα μάλιστα με σχετική μελέτη που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο επιστημονικό περιοδικό «Scientific Reports», τα μικροσκοπικά αυτά πλαστικά σωματίδια πιθανότατα προάγουν και την ανάπτυξη ανθεκτικών στα αντιβιοτικά βακτηρίων.
Προκειμένου να εξετάσουν την πιθανή αλληλεπίδραση των νανοπλαστικών με τα αντιβιοτικά οι ερευνητές με επικεφαλής τους Λούκας Κένερ από το Ιατρικό Πανεπιστήμιο της Βιέννης (MedUni Vienna) στην Αυστρία, Μπάρμπαρα Κίρσνερ από το Πανεπιστήμιο της Βόννης στη Γερμανία και Ολνταμούρ Χολότσκι από το Πανεπιστήμιο του Ντέμπρετσεν στην Ουγγαρία συνέδεσαν ένα κοινό αντιβιοτικό με ευρέως χρησιμοποιούμενους τύπους πλαστικών.
«Ζουμ» στην τετρακυκλίνη και σε κοινούς τύπους πλαστικών
Συγκεκριμένα οι ερευνητές επικεντρώθηκαν στο αντιβιοτικό ευρέος φάσματος τετρακυκλίνη το οποίο χρησιμοποιείται για τη θεραπεία πολλών και διαφορετικών βακτηριακών λοιμώξεων, όπως του αναπνευστικού συστήματος, του δέρματος και του γαστρεντερικού συστήματος. Σε ό,τι αφορούσε τους τύπους πλαστικών οι ερευνητές επέλεξαν ορισμένους από τους πιο κοινούς: το πολυαιθυλένιο (ΡΕ), το πολυπροπυλένιο (ΡΡ) και το πολυστυρένιο (PS) τα οποία αποτελούν κύρια «συστατικά» των συσκευασιών καθώς και το νάιλον 6,6 (N6,6) το οποίο περιέχεται σε πολλά υφάσματα όπως σε ρούχα, σε χαλιά, σε καλύμματα καναπέδων αλλά και σε κουρτίνες.
«Το φορτίο των μικροπλαστικών και των νανοπλαστικών είναι περί τις πέντε φορές υψηλότερο στους κλειστούς χώρους σε σύγκριση με τους ανοιχτούς»
Να σημειωθεί ότι τα νανοπλαστικά λόγω του πολύ μικρού μεγέθους τους θεωρούνται άκρως βλαπτικά για τον άνθρωπο αφού μπορούν να διεισδύσουν βαθιά σε ιστούς του οργανισμού «φωλιάζοντας» μάλιστα εντός τους επ’αόριστον.
Μικροσκοπικά σωματίδια πλαστικού ανιχνεύονται πλέον σε όλους τους ιστούς του ανθρώπινου σώματος
Το νάιλον, ο μεγαλύτερος «ένοχος»
Με χρήση πολύπλοκων υπολογιστικών μοντέλων η ερευνητική ομάδα απέδειξε ότι τα νανοπλαστικά σωματίδια προσδένονται στην τετρακυκλίνη και επιδρούν αρνητικά στην αποτελεσματικότητα του αντιβιοτικού. «Ο δεσμός που δημιουργείται είναι ιδιαιτέρως ισχυρός με το νάιλον» τόνισε ο Λούκας Κένερ και προσέθεσε ότι ο μεγαλύτερος κίνδυνος έκθεσης του ανθρώπου σε νανοπλαστικά από νάιλον αφορά τους εσωτερικούς παρά τους εξωτερικούς χώρους: «Το φορτίο των μικροπλαστικών και των νανοπλαστικών είναι περί τις πέντε φορές υψηλότερο στους κλειστούς χώρους σε σύγκριση με τους ανοιχτούς. Και ένας από τους κυριότερους λόγους για αυτό είναι το νάιλον το οποίο εκλύεται από υφάσματα και εισέρχεται στον οργανισμό σε μορφή μικροσκοπικών σωματιδίων μέσω διαφορετικών οδών όπως μέσω της μύτης κατά την εισπνοή».
Κίνδυνος ανθεκτικότητας στα αντιβιοτικά
Σύμφωνα με τα ευρήματα της νέας μελέτης, η πρόσδεση της τετρακυκλίνης στα νανοπλαστικά μπορεί όχι μόνο να μειώσει τη βιολογική δράση της αλλά και να οδηγήσει στη μεταφορά της σε σημεία του οργανισμού όπου δεν χρειάζεται να μεταφερθεί. Με τον τρόπο αυτό το αντιβιοτικό χάνει τον στόχο του και πιθανώς προκαλεί άλλες παρενέργειες. «Το εύρημά μας ότι μπορεί να αυξηθεί η τοπική συγκέντρωση των αντιβιοτικών στην επιφάνεια των νανοπλαστικών σωματιδίων είναι ιδιαιτέρως ανησυχητικό» σημείωσε ο δρ Κένερ και εξήγησε ότι αυτή η αύξηση της συγκέντρωσης μπορεί να οδηγήσει στην ανάπτυξη ανθεκτικών βακτηρίων στα αντιβιοτικά.
Και το πολυστυρένιο στους κύριους «υπόπτους» για ανθεκτικότητα
Πλαστικά όπως το νάιλον 6,6 αλλά και το πολυστυρένιο τα οποία προσδένονται πιο ισχυρά στην τετρακυκλίνη αποτελούν τους κύριους «υπόπτους» για αύξηση του κινδύνου ανθεκτικότητας. «Σε μια περίοδο κατά την οποία η ανθεκτικότητα των βακτηρίων στις αντιβιοτικές θεραπείες έχει μετατραπεί σε μια από τις μεγαλύτερες απειλές για τη δημόσια υγεία παγκοσμίως, τέτοιες αλληλεπιδράσεις πρέπει να λαμβάνονται υπόψη» υπογράμμισε ο ερευνητής.
Ακατάλληλες οι δόσεις αντιβιοτικών που λαμβάνουν οι ασθενείς;
Από τη μελέτη προέκυψε επίσης ότι η έκθεση σε νανοπλαστικά μπορεί να έχει άλλη μια έμμεση αρνητική επίδραση στη θεραπεία νόσων. «Αν τα νανοπλαστικά μειώνουν την αποτελεσματικότητα των αντιβιοτικών, τότε οι δόσεις που λαμβάνουν σήμερα οι ασθενείς αποτελούν σημαντικό πρόβλημα» ανέφερε ο δρ Κένερ και κατέληξε προσθέτοντας ότι απαιτούνται νέες μελέτες που θα διερευνήσουν την επίδραση των νανοπλστικών σε άλλες φαρμακευτικές ουσίες.
