Οι πλαντέιν – μοιάζουν με τις μπανάνες, αλλά στην Αφρική μαγειρεύονται σαν πατάτες – η μανιόκα και η μπύρα μπανάνας θα πρέπει να προστεθούν στις παγκόσμιες οδηγίες υγιεινής διατροφής μαζί με το ελαιόλαδο, τις ντομάτες και το κόκκινο κρασί που περιέχει η διάσημη Μεσογειακή διατροφή, λένε ερευνητές, καθώς διαπίστωσαν ότι η παραδοσιακή διατροφή των ανθρώπων που ζουν στην περιοχή Κιλιμάντζαρο της Τανζανίας είχε θετικό αντίκτυπο στο ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού.
Οι παραδοσιακές τροφές που απολαμβάνονται στα αγροτικά χωριά είχαν επίσης θετικό αντίκτυπο στους δείκτες φλεγμονής, διαπίστωσαν οι ερευνητές σε μελέτη που δημοσιεύθηκε αυτό τον μήνα στο περιοδικό Nature Medicine.
Ο δρ Quirijn de Mast, ένας από τους συγγραφείς της μελέτης, δήλωσε ότι τώρα βρίσκονται σε έναν αγώνα δρόμου με τον χρόνο για να καταγράψουν και να μελετήσουν τα πιθανά οφέλη των αφρικανικών παραδοσιακών διατροφών πριν εξαφανιστούν, καθώς οι άνθρωποι μετακομίζουν στις πόλεις και υιοθετούν διατροφικές συνήθειες δυτικού τύπου.
«Ο χρόνος τρέχει, διότι βλέπετε ότι αυτές οι δίαιτες που έχουν κληρονομήσει αντικαθίστανται όλο και περισσότερο από τις δυτικές», ανέφερε, προσθέτοντας πως «θα χάσουμε τόσες πολλές ενδιαφέρουσες πληροφορίες, από τις οποίες μπορούμε να μάθουμε – και όχι μόνο για την Αφρική».
Μπανάνες πλαντέιν και μανιόκα
Έδωσαν σε νέους Αφρικανούς πίτσες και τηγανητά και…
Σε προηγούμενη έρευνα, η ομάδα είχε διαπιστώσει ότι οι άνθρωποι που ακολουθούν τον παραδοσιακό τρόπο ζωής σε αγροτικές περιοχές είχαν διαφορετικό προφίλ ανοσοποιητικού συστήματος από τους κατοίκους των πόλεων, με περισσότερες αντιφλεγμονώδεις πρωτεΐνες. Η χρόνια φλεγμονή αποτελεί βασικό παράγοντα πολλών μη μεταδοτικών ασθενειών (ΜΜΚΝ), συμπεριλαμβανομένης της ρευματοειδούς αρθρίτιδας και της νόσου Αλτσχάιμερ.
Η νέα μελέτη είχε ως στόχο να διαπιστώσει αν η διατροφή έπαιζε κάποιο ρόλο. Για ένα δεκαπενθήμερο, 77 νεαροί άνδρες ηλικίας 20 και 30 ετών άλλαξαν από την παραδοσιακή διατροφή σε δυτικού τύπου διατροφή ή το αντίστροφο – με δείγματα αίματος να λαμβάνονται στην αρχή και στο τέλος και ξανά τέσσερις εβδομάδες αργότερα.
Τα γεύματα στο μενού της δίαιτας – κληρονομιάς περιλάμβαναν πράσινη πλαντέιν αναμεμειγμένη με κόκκινα φασόλια, βραστό κοτόπουλο σερβιρισμένο με πράσινα λαχανικά και καστανό ρύζι και φασόλια. Στο μενού δυτικού τύπου, περιλάμβαναν πίτσα, τηγανητό κοτόπουλο και τηγανητές πατάτες, καθώς και μακαρόνια σερβιρισμένα με μοσχαρίσιο στιφάδο.
Όσοι υιοθέτησαν πρόσφατα μια δίαιτα δυτικού τύπου είδαν φλεγμονώδεις δείκτες στο αίμα τους να αυξάνονται και οι εξετάσεις έδειξαν ότι το ανοσοποιητικό τους σύστημα δεν ανταποκρινόταν τόσο καλά στις λοιμώξεις. Επίσης, αύξησαν το βάρος τους. Αντίθετα, η μετάβαση από τη δυτική διατροφή σε μια διατροφή πολιτιστικής κληρονομιάς είχε σε μεγάλο βαθμό αντιφλεγμονώδη επίδραση και οι δείκτες στο αίμα που συνδέονται με προβλήματα στον μεταβολισμό μειώθηκαν.
Τα οφέλη της μπύρας από μπανάνα
Σε ένα τρίτο σκέλος της δοκιμής, ζητήθηκε από τους συμμετέχοντες, που ακολουθούσαν δυτικού τύπου διατροφή, να πίνουν τοπικό ρόφημα μπανάνας, γνωστό ως mbege, δηλαδή μπύρα μπανάνας, για μία εβδομάδα. Αυτή η ομάδα είδε επίσης βελτιώσεις στους δείκτες φλεγμονής.
Για τον Δρ Godfrey Temba, συγγραφέα της μελέτης και λέκτορα στο Πανεπιστήμιο KCMC στο Moshi της Τανζανίας, τα ευρήματα δεν αποτέλεσαν έκπληξη. «Όταν βρισκόμαστε στα περισσότερα χωριά, μιλώντας με ηλικιωμένους ανθρώπους (80 ή 90 ετών), είναι πολύ υγιείς. Δεν έχουν καμία επιπλοκή στην υγεία τους και σου λένε ότι καταναλώνουν αυτό το είδος διατροφής και αυτό το ρόφημα από τα 25 τους χρόνια».
Δείτε πώς φτιάχνουν μπύρα μπανάνας στην Ρουάντα
Ωστόσο, η δίαιτα και τα οφέλη της δεν έχουν διερευνηθεί και τεκμηριωθεί – σε αντίθεση με τις παραδοσιακές δίαιτες των μεσογειακών και σκανδιναβικών χωρών, οι οποίες προωθούνται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας για τα ευεργετικά τους αποτελέσματα.
Γιατί δεν πείθουν τους «δυτικούς» οι αφρικανικές παραδοσιακές δίαιτες;
«Η διατροφή που ακολουθείται από τη δίαιτα είναι η καλύτερη δυνατή για όλους. Πιστεύουμε ότι είναι η κατάλληλη στιγμή ώστε οι αφρικανικές παραδοσιακές δίαιτες να συμπεριληφθούν επίσης στις παγκόσμιες κατευθυντήριες γραμμές για τη δίαιτα, επειδή έχουν πραγματικά οφέλη για την υγεία – αλλά επειδή δεν έχουν μελετηθεί εκτενώς, δεν είναι εύκολο να πείσεις ότι είναι υγιεινές, καθώς δεν έχεις αρκετά δεδομένα», ανέφερε ο Δρ Godfrey Temba.
Η μελέτη διεξήχθη μόνο σε άνδρες για υλικοτεχνικούς λόγους, αλλά οι ερευνητές δήλωσαν ότι θα περίμεναν παρόμοια ευρήματα στις γυναίκες και πως τα οφέλη θα διατηρούνταν με την πάροδο του χρόνου, εάν οι άνθρωποι συνέχιζαν τη δίαιτα.
Πολλές αφρικανικές χώρες αντιμετωπίζουν αυξανόμενα ποσοστά μη επιδημιογόνων νοσημάτων, όπως ο διαβήτης, η παχυσαρκία και οι καρδιοπάθειες.
Ο De Mast, ο οποίος κατέχει θέσεις στο Πανεπιστήμιο KCMC και στο Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου Radboud στην Ολλανδία, τόνισε ότι οι ερευνητικές προτεραιότητες στην Αφρική καθορίζονταν ιστορικά από τις χώρες του παγκόσμιου βορρά, με έμφαση στις μολυσματικές ασθένειες όπως η ελονοσία, η φυματίωση και ο HIV.
«Η έρευνα σε πράγματα όπως η ανοσολογία έχει παραμεληθεί. Ελπίζω ότι αυτό θα αλλάξει τώρα, με τη ραγδαία αύξηση των μη επικίνδυνων νοσημάτων, διότι αυτό θα αποτελέσει μεγάλη πρόκληση για τα συστήματα υγείας σε ολόκληρη την Αφρική», εξήγησε.
Παρά τη διατροφή με ζωικές πρωτεΐνες, οι καρδιαγγειακές παθήσεις ήταν σχεδόν ανύπαρκτες
Οι διατροφικές κατευθυντήριες γραμμές τείνουν επίσης να «μεταφράζουν ό,τι γνωρίζουμε από τον βορρά στην Αφρική. Νομίζω ότι θα πρέπει να έχετε, πραγματικά, συστάσεις για συγκεκριμένες περιοχές με βάση επιστημονικά δεδομένα», σημείωσε.
Η ομάδα εξετάζει τώρα τι αντίκτυπο μπορεί να έχει η υιοθέτηση μιας παραδοσιακής διατροφής στους Τανζανούς που ζουν με παχυσαρκία, συμπεριλαμβανομένου του κατά πόσον μπορεί να ενισχύσει την ανταπόκρισή τους στα εμβόλια, και σχεδιάζει να συγκρίνει διαφορετικές περιφερειακές παραδοσιακές δίαιτες.
«Υπάρχει τόσο μεγάλη ποικιλομορφία στα διατροφικά πρότυπα σε ολόκληρη την Αφρική – ή ακόμη και μόνο στην Τανζανία», δήλωσε ο De Mast. «Ο Γκόντφρεϊ βρίσκεται στην περιοχή του Κιλιμάντζαρο, αλλά 30 χιλιόμετρα πιο κάτω στο δρόμο υπάρχει η φυλή των Μασάι και η διατροφή τους είναι εντελώς διαφορετική. Βασίζεται κυρίως σε ζωικές πρωτεΐνες – παρόλα αυτά, παραδοσιακά, οι καρδιαγγειακές παθήσεις ήταν σχεδόν ανύπαρκτες. Νομίζω ότι αυτή είναι μόνο η αρχή της έρευνας που εξετάζει τις παραδοσιακές δίαιτες».
