Συναγερμό έχει προκαλέσει το αυξημένο επίπεδο κρουσμάτων λιστερίωσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η ετήσια έκθεση για τις ζωονόσους από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Ασφάλειας Τροφίμων (EFSA) και το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων (ECDC) είναι αποκαλυπτική.
Η λιστερίωση έχει φτάσει στα υψηλότερα επίπεδα από το 2007. Άλλες κοινές ασθένειες όπως η καμπυλοβακτηρίωση και η σαλμονέλλωση παραμένουν επίσης σοβαρές απειλές για τη δημόσια υγεία.
Αύξηση της Λιστερίωσης
– Το 2023, αναφέρθηκαν 2.952 περιπτώσεις λιστερίωσης στην ΕΕ, σημειώνοντας αύξηση κατά την περίοδο 2019-2023.
– Οι πηγές μόλυνσης περιλαμβάνουν τρόφιμα έτοιμα προς κατανάλωση (RTE). Για παράδειγμα: καπνιστός σολομός, προϊόντα κρέατος, γαλακτοκομικά και, πιο πρόσφατα, κατεψυγμένα φρούτα του δάσους.
– Η αύξηση των κρουσμάτων συνδέεται και με την γήρανση του πληθυσμού της Ευρώπης. Οι ηλικιωμένοι (άνω των 65 ετών) και τα άτομα με χρόνιες παθήσεις είναι πιο ευάλωτα στη λιστερίωση.
Καμπυλοβακτηρίωση και Σαλμονέλλωση
– Η καμπυλοβακτηρίωση είναι η πιο συχνή ζωονόσος στην ΕΕ, με 148.181 κρούσματα το 2023. Αυτό σημειώνοντας αύξηση σε σχέση με τα 139.225 κρούσματα του 2022.
– Η σαλμονέλλωση είναι η δεύτερη συχνότερη μόλυνση, με 77.486 κρούσματα το 2023, επίσης αυξημένα σε σχέση με τα 65.478 του 2022.
– Μόνο 15 κράτη μέλη της ΕΕ κατάφεραν να τηρήσουν τους στόχους μείωσης της Salmonella σε πουλερικά. Αριθμός μειωμένος από τα 19 κράτη μέλη που είχαν πετύχει τους στόχους το 2022.
Επιδημίες Τροφιμογενών Ασθενειών
– Το 2023, αναφέρθηκαν 5.691 επιδημίες τροφιμογενών ασθενειών, με ελαφρά μείωση σε σχέση με το 2022. Ωστόσο, αυξήθηκαν οι θάνατοι και οι νοσηλείες, με τους θανάτους να φτάνουν στο υψηλότερο επίπεδο της τελευταίας δεκαετίας.
– Η Salmonella παραμένει η κύρια αιτία επιδημιών τροφιμογενούς προέλευσης, με συχνότερες πηγές τα αυγά, τα τρόφιμα που περιέχουν αυγά, τα μικτά τρόφιμα και το κοτόπουλο.
One Health: Μια Ολιστική Προσέγγιση
Η ΕΕ υπογραμμίζει τη σημασία της στρατηγικής One Health, η οποία ενσωματώνει τη δημόσια υγεία, την υγεία των ζώων και την προστασία του περιβάλλοντος.
– Η προσέγγιση αυτή επιδιώκει να εντοπίζει και να διαχειρίζεται απειλές για τη δημόσια υγεία μέσω της συνεργασίας επαγγελματιών από διάφορους τομείς.
Νέα Εργαλεία Επιτήρησης
– Η χρήση προηγμένων εργαλείων, όπως το πλήρες γονιδιακό προσδιορισμό (whole genome sequencing), έχει ενισχύσει την ικανότητα ανίχνευσης και ελέγχου επιδημιών σε πολλά κράτη μέλη.
– Ο EFSA δημοσιεύει για πρώτη φορά διαδραστικούς χάρτες και πίνακες ελέγχου για την παρακολούθηση 14 ζωονόσων, όπως ο ιός του Δυτικού Νείλου, η τοξοπλάσμωση και η τουλαραιμία.
Η έκθεση της Ε.Ε. προειδοποιεί για την αυξημένη απειλή της λιστερίωσης και άλλων τροφιμογενών ασθενειών. Τονίζει την ανάγκη για συνεχή επιτήρηση, εκπαίδευση και συνεργασία μέσω της στρατηγικής One Health.
Η ενίσχυση των συστημάτων ασφάλειας τροφίμων και η ευαισθητοποίηση του κοινού είναι κρίσιμες για τη μείωση των κρουσμάτων και την προστασία της δημόσιας υγείας.
