Την Κυριακή 2 Φεβρουαρίου 2025, στην Εκκλησία των Αγίων Αναργύρων της τοπικής κοινότητας Μεσημερίου Εδέσσης, τελέσθηκε, όπως κάθε χρόνο, με κάθε επισημότητα, το μνημόσυνο των επτά γηγενών Μακεδόνων Ελλήνων οι οποίοι, στις 2 Φεβρουαρίου του 1905 δολοφονήθηκαν σε ενέδρα από ομάδα Βούλγαρων κομιτατζήδων, λίγο έξω από το χωριό Μεσημέρι Εδέσσης.
Γυρνούσαν άοπλοι, μαζί με τον Ιερέα του Μεσημερίου Παπαστογιάννη, από τον εκκλησιασμό τους στην Εκκλησία της Υπαπαντής του Κυρίου του γειτονικού χωριού Φλαμουριά, η οποία πανηγύριζε. Το μνημόσυνο συνδιοργάνωσαν η Περιφερειακή Ενότητα Πέλλας, ο Δήμος Έδεσσας, η τοπική κοινότητα Μεσημερίου και ο Σύλλογος Απογόνων Μακεδονομάχων Εδέσσης -Αλμωπίας. Την καθιερωμένη ομιλία, για τα γεγονότα έκανε, εντός της Εκκλησίας, ο Δημήτριος Γιουματζίδης πρόεδρος του συλλόγου Απογόνων Μακεδονομάχων Εδέσσης-Αλμωπίας.
Το τρισάγιο στην προτομή του Ιερέα Παπαστογιάννη, που βρίσκεται στον προαύλιο χώρο της Εκκλησίας τέλεσαν οι ιερείς π.Θεόκλητος και π. Παντελεήμωνας. Παραβρέθηκαν και κατέθεσαν στεφάνι οι αρχές του τόπου, εκπρόσωποι φορέων και συλλόγων. Η φιλαρμονική του Δήμου Έδεσσας συμμετείχε στην εκδήλωση.
Ο σύλλογος Απογόνων Μακεδονομάχων Εδέσσης -Αλμωπίας διένειμε στους παριστάμενους εκατοντάδες φυλλάδια με τις ένδεκα (11) σελίδες του βιβλίου του Άγγελου Ανεστόπουλου «Ο Μακεδονικός Αγώνας 1903-1908» στις οποίες περιγράφονται τα γεγονότα και αναφέρονται τα ονόματα των πάρα πολλών Μεσημεριωτών που πήραν μέρος στον Μακεδονικό Αγώνα. Όπως κάθε χρόνο, εδώ και 120 χρόνια, μετά το μνημόσυνο, οι συγγενείς, απόγονοι των αθώων θυμάτων, προσέφεραν τα καθιερωμένα κόλλυβα και κεράσματα.
Οι εκδηλώσεις μνήμης για τα αθώα θύματα αλλά και όλους τους πεσόντες Μεσημεριώτες κατά τον Μακεδονικό Αγώνα, ολοκληρώθηκαν με τον «Αγώνα δρόμου Μακεδονομάχων Μεσημερίου», που διεξάγεται στην διαδρομή Μεσημέρι- Φλαμουριά- Μεσημέρι, και τα δύο τελευταία χρόνια διοργανώνεται από τον Δήμο Έδεσσας.
Ομιλία Δημήτριου Γιουματζίδη – Προέδρου Συλλόγου Απογόνων Μακεδονομάχων
Σαν σήμερα, εδώ και 120 χρόνια, γίνεται μνημόσυνο υπέρ αναπαύσεως των ψυχών των έξι κατοίκων του Μεσημερίου και ενός κατοίκου της Φλαμουριάς οι οποίοι δολοφονήθηκαν ύπουλα στις 2 Φεβρουαρίου 1905. Γυρνούσαν άοπλοι στο χωριό από το πανηγύρι της Εκκλησίας της Υπαπαντής του Κυρίου του γειτονικού χωριού της Φλαμουριάς. Ομάδα Βούλγαρων κομιτατζήδων τους έστησε ενέδρα και τους δολοφόνησε, λίγο έξω από το χωριό.
Ήταν ο Ιερέας Παπαστογιάννης 63 ετών, ο Στέργιος Γιαννάκης 63 ετών, ο Κωνσταντίνος Ζαφειρίου 70 ετών, ο Αθανάσιος Τρύπκος 70 ετών,
ο Τρύφωνας Θωμάς 60 ετών, ο Νικόλαος Μπουζίνης 50 ετών, και ο συνοδός- φρουρός τους Κωνσταντίνος Κίτσος 35 ετών από την Φλαμουριά.
Η ηλικία των δολοφονημένων δείχνει ότι δεν ήταν ένοπλο σώμα και αυτό αυξάνει την στυγερότητα του εγκλήματος των Βούλγαρων κομιτατζήδων. Προφανώς ο κύριος στόχος τους ήταν ο Ιερέας Παπαστογιάννης αλλά επίσης στόχος τους ήταν και ο εκφοβισμός των κατοίκων του Μεσημερίου που δεν ήθελαν να προσχωρήσουν στην Βουλγαρική εξαρχία και παρέμεναν προσηλωμένοι στο Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως και στον Ελληνισμό.
Το παραπάνω γεγονός επιβεβαιώνει με τον πιο πειστικό τρόπο ότι Μακεδονικός Αγώνας είναι η προσπάθεια των γηγενών Μακεδόνων Ελλήνων να προασπίσουν την ορθόδοξη Χριστιανική τους πίστη στο Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως και την Ελληνική εθνική τους συνείδηση από την προπαγάνδα και την επιθετικότητα των Βούλγαρων κομιτατζήδων. Δεν είχε εφευρεθεί τότε ο μακεδονισμός των Σκοπίων. Τότε επειδή μιλούσαμε τα εντόπικα η προπαγάνδα ήθελε να μας κάνει να πιστέψουμε ότι μιλάμε Βουλγάρικα και ότι είμαστε Βούλγαροι.
Σήμερα η προπαγάνδα βαφτίζει τα εντόπικα Μακεδονικά και θέλει να μας κάνει να πιστέψουμε ότι είμαστε Μακεδόνες αλλά όχι Έλληνες.
Εκείνο που μας διδάσκει ο Μακεδονικός Αγώνας και οι ενέργειες των ίδιων των προγόνων μας είναι ότι παρά το ότι γνωρίζουμε τα εντόπικα παραμένουμε Έλληνες στην ψυχή. Δυστυχώς ολιγωρίες και άστοχες ενέργειες του Ελληνικού κράτους ενθαρρύνουν τις ξένες προπαγάνδες και μας οδηγούν σε αντιπαράθεση απομακρύνοντας την ειρηνική συνύπαρξη. Η πρόσφατη Συμφωνία των Πρεσπών αναφέρει ότι δύο διαφορετικές οντότητες μπορεί να χρησιμοποιούν το ίδιο όνομα. Αυτό δημιουργεί εντελώς ανιστόρητα δύο ειδών Μακεδόνες. Τους Σλάβους Μακεδόνες και τους Έλληνες Μακεδόνες. Στην πράξη δεν λύνει το πρόβλημα, διαιωνίζει την αντιπαράθεση.
Το βιβλίο του Α. Ανεστόπουλου
Μέχρι σήμερα ο εκάστοτε ομιλητής από αυτό εδώ το βήμα αναφερόταν γενικά στον Μακεδονικό Αγώνα και εστίαζε την προσοχή του στην εξιστόρηση των γεγονότων που οδήγησαν στην τραγική δολοφονία των παραπάνω επτά ανθρώπων. Φέτος, 120 χρόνια μετά το τραγικό συμβάν, εκτός από τους επτά, θέλουμε να αναφερθούμε και να τιμήσουμε την μνήμη πολύ περισσοτέρων κατοίκων του Μεσημερίου οι οποίοι με κίνδυνο της ζωής τους έλαβαν ενεργό μέρος στον Μακεδονικό Αγώνα.
Θα βασιστούμε στο βιβλίο του Άγγελου Ανεστόπουλου με τίτλο «Ο Μακεδονικός Αγώνας 1903 – 1908». Στις 638 σελίδες του περιέχει πληροφορίες για την συμμετοχή των γηγενών Μακεδόνων στον Μακεδονικό Αγώνα σε όλη την έκταση του γεωγραφικού χώρου της Μακεδονίας.
Το βιβλίο είναι πολύ σημαντικό γιατί γράφθηκε το 1965 όταν ακόμα υπήρχαν εν ζωή αυτόπτες μάρτυρες των γεγονότων εκείνης της περιόδου από τους οποίους ο συγγραφέας πήρε πολύτιμες και έγκυρες πληροφορίες. Σήμερα το βιβλίο του Ανεστόπουλου μπορεί να είναι πηγή γνώσης για τις ενέργειες των προγόνων μας και οδηγός για να αντιμετωπίσουμε τις σημερινές προκλήσεις.
1903 – 1908
Πρέπει να διευκρινίσουμε ότι το βιβλίο αναφέρεται μόνον στην ένοπλη φάση του Μακεδονικού αγώνα που είναι από το 1903 έως το 1908, όταν πλέον το Ελληνικό κράτος αποφάσισε να στηρίξει ένοπλα τους γηγενείς Μακεδόνες Έλληνες από την απροκάλυπτη βία των Βούλγαρων κομιτατζήδων που στέλνονταν από την Βουλγαρία στον χώρο της Μακεδονίας.
Το 1903 είναι το έτος της Βουλγαροκίνητης επανάστασης του Προφήτη Ηλία (Ίλιντεν στα βουλγάρικα/ 20 Ιουλίου με το νέο ημερολόγιο/2 Αυγούστου με το παλαιό ) που προκάλεσε καταστροφικά αντίποινα του Οθωμανικού στρατού στον Ελληνισμό κυρίως της Δυτικής Μακεδονίας, και ειδικότερα των πόλεων του Μοναστηρίου (Τα Βυζαντινά Βιτόλια και τα σημερινά Μπίτολα) και του Κρούσοβου. (Αξίζει να επισημάνουμε ότι οι πόλεις του Μοναστηρίου και του Κρούσοβου το 1903 ήταν οι πιο πολυπληθείς Ελληνικές πόλεις στα Βαλκάνια, ποσοστιαία πιο Ελληνικές ακόμα και από αυτή την Θεσσαλονίκη).
Το 1908 είναι το έτος της επανάστασης των Νεοτούρκων (Ιούλιος 1908) οι οποίοι ανέτρεψαν τον Σουλτάνο, υποσχέθηκαν ειρήνη και ισονομία σε όλες τις εθνότητες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και ουσιαστικά σταμάτησαν τις ένοπλες αντιπαραθέσεις μεταξύ Ελλήνων και Βουλγάρων.
1870
Στην πραγματικότητα ο Μακεδονικός αγώνα ξεκίνησε οργανωμένα το 1870 με την δημιουργία της Βουλγαρικής εξαρχίας με απόφαση του Σουλτάνου, ύστερα από έντονες πιέσεις της Ρωσίας. Σκοπός της ήταν η απόσπαση των χριστιανικών πληθυσμών από το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως και η ένταξη τους σε αυτήν. Τα σχέδιά τους ήταν να γίνει αυτόνομη η γεωγραφική περιοχή της Μακεδονίας και ύστερα να ενταχθεί στο Βουλγαρικό κράτος όπως έγινε με την επίσης Ελληνική περιοχή της Ανατολικής Ρωμυλίας η οποία πρώτα αυτονομήθηκε και μετά προσαρτήθηκε στο Βουλγαρικό κράτος όπου παραμένει μέχρι σήμερα. Κάτι αντίστοιχο επιχειρείται και σήμερα μέσω του Μακεδονισμού.
Συγκεκριμένα για το χωριό Μεσημέρι, το βιβλίο του Άγγελου Ανεστόπουλου, αφιερώνει 11 ολόκληρες σελίδες. Σε αυτές αναφέρονται πάρα πολλά ονόματα Μεσημεριωτών και περιγράφονται πολλά γεγονότα που διαδραματίσθηκαν την περίοδο του Μακεδονικού Αγώνα στο χωριό.
Είναι πάρα πολλά και είναι αδύνατο να αναφερθούμε στο κάθε ένα ξεχωριστά στον λίγο χρόνο αυτής της ομιλίας. Για τον λόγο αυτόν τυπώσαμε εκατοντάδες φυλλάδια με τις 11 σελίδες αυτού του βιβλίου και τα έχουμε εδώ σήμερα.
Παρακαλώ και προτρέπω, τον κάθε έναν από εσάς, σήμερα, βγαίνοντας από την Εκκλησία να πάρει ένα φυλλάδιο και να το διαβάσει με ησυχία στο σπίτι του. Σίγουρα θα βρει στις σελίδες του κάποιον πρόγονό του γιατί η συντριπτική πλειοψηφία των κατοίκων του Μεσημερίου πήρε πράγματι μέρος στον Μακεδονικό Αγώνα και για αυτό όλοι οι Μεσημεριώτες πρέπει να είμαστε πολύ περήφανοι.
